Werken in opdracht Wet BIG

In de wet BIG is geregeld dat het mogelijk is om bijvoorbeeld voormalig BIG-geregistreerde zorgverleners of zorgverleners in opleiding in te zetten in de zorg. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn bij een onverwacht grote toestroom van patiënten en een ernstig tekort aan zorgverleners, waardoor noodzakelijke zorg niet meer zou kunnen worden geleverd. Recent voorbeeld hiervan is de COVID-19- pandemie. Hieronder wordt toegelicht welke wettelijk eisen gelden ten aanzien van de voorbehouden handelingen en de opdrachtregeling.

Een werkgever moet goede afspraken maken over de voorwaarden waaronder niet-BIG-geregistreerden zorg gaan verlenen. Ook dan moet worden voldaan aan de normen voor goede zorg (Wet kwaliteit, klachten en geschillen in de zorg). Voorbehouden handelingen mogen zij alleen in opdracht van BIG-geregistreerde en onder voorwaarden uitvoeren.

Wat zijn voorbehouden handelingen?

Voorbehouden handelingen zijn bij wet aangewezen medische handelingen die in beginsel zodanige risico’s voor de gezondheid van een patiënt met zich meebrengen, dat zij slechts door een voldoende deskundige persoon mogen worden uitgevoerd. Wie deze handelingen beroepsmatig, zelfstandig mogen uitvoeren, staat in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). De Wet BIG kent uitsluitend zelfstandige bevoegdheden toe aan BIG-geregistreerde zorgverleners. Op Rijksoverheid.nl vindt u meer informatie over voorbehouden handelingen en wie deze mogen uitvoeren.

Voorbehouden handelingen in opdracht

Een zelfstandig bevoegde zorgverlener mag een niet-zelfstandig bevoegde persoon opdracht geven tot het uitvoeren van die voorbehouden handelingen bij een patiënt. De Wet BIG stelt wel een aantal belangrijke voorwaarden aan het in opdracht mogen (laten) uitvoeren van voorbehouden handelingen.

Voorwaarden opdrachtgever:

De opdrachtgever is zelfstandig bevoegd om de voorbehouden handeling uit te voeren. Dit betekent dat deze moet beschikken over een actieve BIG-registratie
De opdrachtgever moet redelijkerwijs kunnen aannemen dat de opdrachtnemer bekwaam (de kennis en kunde heeft) is om de voorbehouden handeling uit te voeren
De opdrachtgever geeft daar waar dat nodig is– aanwijzingen of instructies.
De mogelijkheid van toezicht en tussenkomst door de opdrachtgever moet waar dat nodig is geregeld zijn.

Voorwaarden opdrachtnemer:

De opdrachtnemer handelt in opdracht van een zelfstandig bevoegde beroepsbeoefenaar
De opdrachtnemer moet beschikken over de bekwaamheid (kennis en kunde) die vereist is voor het goed uitvoeren van de opdracht
De opdrachtnemer handelt volgens de gegeven aanwijzingen als deze er zijn.

Bekijk de website van de Rijksoverheid voor meer informatie over de voorwaarden en voorbeelden van situaties waarin een opdracht kan worden verstrekt.

Werken in opdracht: Functioneel zelfstandig bevoegden

De beroepsgroepen verpleegkundigen, ambulanceverpleegkundigen en mondhygiënisten mogen in opdracht voorbehouden handelingen die horen tot hun deskundigheidsgebied uitvoeren zonder dat er toezicht en/of tussenkomst van de opdrachtgever geregeld is. Het gaat hierbij dan om handelingen die de beroepsbeoefenaren in hun (vervolg)opleiding hebben geleerd en die zij regelmatig uitvoeren. Met andere woorden, zij voeren voorbehouden handelingen wel altijd uit in een opdracht van een zelfstandig bevoegde beroepsbeoefenaar, maar aan de voorwaarden van het regelen van toezicht en tussenkomst geldt niet in deze situatie.

Voorbehouden handelingen in noodsituaties

In een acute noodsituatie mag iedereen voorbehouden handelingen naar beste weten en kunnen uitvoeren. Er is sprake van een noodsituatie als het verrichten van een voorbehouden handeling plotseling dringend noodzakelijk is en er geen bevoegde zorgverlener beschikbaar is om die handeling tijdig uit te voeren. Denk bijvoorbeeld aan ingrijpen als iemand dreigt te stikken. Buiten een noodsituatie mogen voorbehouden handelingen dus alleen beroepsmatig worden uitgevoerd door zelfstandig bevoegden en door anderen in opdracht van een zelfstandig bevoegde.